– Arkeoloji Bölümü Türkiye’de Ankara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi, Arkeoloji Bölümlerinden sonra 1973 tarihinde kurulan 3. Bölümdür. Türk Arkeolojisine farklı bir bakış açısı getiren Bölümün kurucuları Almanya’da Klasik Arkeoloji programında doktoralarını tamamlayarak Erzurum Atatürk Üniversitesine tayin olunan Dr. Fahri IŞIK, Dr. Tomris BAKIR,  Dr. Güven  BAKIR,  Dr. Abdullah YAYLALI ve Dr. Hayat ERKANAL’la birlikte Bölüm Başkanı Sanat Tarihçi Doç. Dr. Rahmi Hüseyin ÜNAL’ın yönetiminde Arkeoloji bölümünün temelleri atılır. İlk mezunlarını 1978 – 1979 yılında veren arkeoloji Bölümü ilk asistanları aynı bölümden mezun olan Mehmet KARAOSMANOĞLU ve Nurettin KOÇHAN 1980 yılında görevlerine başlarlar. Bölüm de Doç. Dr. Fahri Işık Dr. Abdullah YAYLALI Arş. Gör. Mehmet KARAOSMANOĞLU ve  Arş. Gör. Nurettin KOÇHAN’la birlikte bölüm dersleri yürütülür. Bölümün ertesi yıl mezunlarından Cevat BAŞARAN’da 1981 yılında Arş. Gör. olarak göreve başlar.

– 1982-1983 eğitim öğretim yılında YÖK Kararıyla Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümleri Anabilim Dalı bazında birleştirilince 1981 yılında Prof. Dr. kadrosuna atanan Fahri IŞIK Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölüm Başkanı olur. 1999 yılına kadar “Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü” içerisinde Anabilim Dalı olarak varlığını devam ettirir, bu tarihten sonra Anabilim Dalları ayrılır. Bölümümüz bugüne dek birçok Arkeolog yetiştirerek görevini aralıksız sürdürmektedir.

– Türk Arkeolojisi’nin kurumsallaşmasında Erzurum Arkeoloji kökenli Akademik çalışma yapanların rolü de büyüktür. Diğer yandan ilk dönemi izleyen sürecin mezunları arasından çok sayıda kişi akademik yolu tercih ederek bu gün, başta Bölümümüz olmak üzere, ülkemizin 30’u aşkın üniversitesindeki Arkeoloji bölümlerinde kurucu veya öğretim üyesi olarak görev yapmaktadırlar. 

– Arkeoloji Bölümü bir taraftan eğitime hız verirken diğer yandan da önemli arkeolojik kazı ve yüzey araştırması projelerini de yürütmeye başlar. Anadolu ve çevresindeki geçmişi binlerce yıl önceye giden kültürel mirası tanımak, tanıtmak ve bu kapsamda nitelikli yayınlar yaparak bilimsel faaliyet alanında üniversitemizin üst sıralara yükselmesine katkıda bulunmaktır.

– Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü olarak faaliyetlerimiz yalnız akademik anlamda değil, arazi çalışmalarına da yöneliktir. Bugün için Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü gelişimini tamamlamış, genç-dinamik akademik kadrosu, yeni arkeolojik kazı ve projeleri ile geleceğe güvenle bakmaktadır.  2020 yılı T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Atatürk Üniversitesi adına bilimsel kazı projesini Prof. Dr. Mehmet Işıklı ve ekibi Van-Ayanis Kazısını; Prof. Dr. Ali Yalçın Tavukçu Aydın-Çine-Alabanda Antik Kenti Kazılarını Doç. Dr. Zerrin Aydın Tavukçu,  Doç. Dr. Mesut  Ceylan ve Arş. Gör. Ayşe Avli ile yürütmektedirler. 2021 yılından itibaren Erzurum Ömertepe Köyü’nde yer alan Pulur Höyük Kazı çalışmaları Doç. Dr. Rabia Akarsu’nun başkanlığında sürdürülmektedir.

– Diğer üniversitelerin projelerinde yer alan bölümden Doç. Dr. Hasan Kasapoğlu ve Dr. Öğr. Üyesi Büşra Elif Kasapoğlu,  19 Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Vedat Keleş’in başkanlığını yürüttüğü, Çanakkale Parion Antik Kenti kazı projesinde yer almaktadırlar.

– Başlangıçtan beri Bölüm mezunları özellikle Türk Arkeolojisi’nin kurumsallaşmasında ilgili birimlerde görev alarak önemli katkılar sağlamışlardır. Bu durum devam eden süreçte de aynı şekilde sürdürülmektedir. Bu sürecin sonucu olarak bu gün ülkemizin hemen her müzesinde veya Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün birimlerinde Erzurum Arkeoloji mezunu arkeologlar görev yapmaktadırlar.

– Uluslararası standartlarda Arkeoloji eğitimi vererek disiplinler arası çalışmalarla adını tüm dünyaya duyurmayı hedefleyen bir bölümüz. Meslekle ilgili konuları değerlendirirken doğruyu araştıran, sorgulayan ve sistematik düşünme ve analiz yapabilme becerisi kazanmış nitelikli arkeologlar yetiştirip dün olduğu gibi bugün de uluslararası anlamda Atatürk Üniversitesi -Arkeoloji Bölümü adını yaşatmaktır.  

– Bölümümüzde 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı itibariyle 5 Profesör, 6 Doçent, 2 Dr. Öğr. Üyesi ve 2 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır.