İslam Mezhepleri Tarihi, geçmişte ve günümüzde siyasi ve itikadi gayelerle varlık bulan, İslam’ın düşünce ekolleri olarak görülebilecek beşeri oluşumları, bilimsel, objektif ve kendine özgü yöntemlerle inceleyen bir bilim dalıdır. Bu disiplin, İslam mezheplerinin ortaya çıkış sebeplerini, gelişimlerini, teşekkül süreçlerini, İslam düşüncesine katkılarını ortaya koymaya çalışır. Bunun için olanı olduğu gibi inceleyen,  deskriptif yöntemi esas alan, normatif bir dil ve üslup yerine anlamaya ve açıklamaya çalışan, her düşünce ekolünü kendi kaynaklarından hareketle incelemeyi temel bir görev olarak görür.

İslam Mezhepleri Tarihi, sadece geçmişe değil, geçmişin günümüze yansıyan kısımlarını ve yeni ortaya çıkan İslami akımları da inceler; İslam’ı nasıl yorumladıklarını ortaya koymaya çalışır. Mezheplerin ortaya koyduğu fikirlerin bilimsel yöntemlerle araştırılması, mezheplerin doğuş sebepleri, kurumlaşma safhaları, geçmişte var olan fırkaların veya bugün yaşamakta olan mezhep ve çağdaş İslami akımların İslam’ı anlam biçimleri, din-mezhep farkı vb. konular İslam Mezhepleri Tarihi’nin inceleme alanını oluşturmaktadır.

İslam Mezhepleri Tarihi, araştırma konuları içinde yer alan mezhepler ve dini akımlarla ilgili doğru bilgi sunmayı hedefleyerek öğrencilerin teorik olarak donanımlı hale gelmesine; günümüzde karışılacakları problemlere çözüm üretebilme yetkinliği kazandırma amacını taşır. Ana Bilim Dalı bünyesinde “İslâm Mezhepleri Tarihi”, “Günümüz İslâm Dünyasında Dini Akımlar”, “Türkiye’de İslami Hareketler”, “Alevilik-Bektaşilik” gibi zorunlu ve seçmeli dersler yer almaktadır. İslam Mezhepleri Tarihi çalışmalarını lisans ve lisansüstü düzeylerde yürütür.