Tefsir İlmi, iki cihan saadetini temin etme vizyon ve misyonuyla insanlığa gönderilen Kur’ân’ın, kişiler ve kitlelerde eylemsel bir dönüşümü temin etme amacıyla sahih olarak açıklanmasını gaye edinen bir ilim dalıdır. Malum olduğu üzere Kur’ân’ın ilmen, amelen ve ahlaken ilk açıklayıcısı Hz. Peygamber (s.a.v.)’dir. Bu kutlu vazife kendisine bizzat Yüce Allah (c.c.) tarafından tevdi edilerek muhataplarda, odak noktası Kur’ân olan topyekun bir diriliş ve kalkınma gaye edinilmiştir. Kur’an perspektifli teorik ve pratik bilgi birikimi asrısaadetten günümüze sonraki süreçteki anlayışların da dâhil edilmesiyle bir zenginlik oluşturacak şekilde nakledilmiştir. Sonraki süreçte ulema hazır buldukları bilgi birikimine dönemin ilmi, siyasi, iktisadi, irfani birikimini de ekleyerek hem köklü bir tefsir geleneğinin oluşumuna ön ayak olmuşlar hem de öncekilerden aldıkları sonrakilere aktararak bir köprü vazifesi görmüşlerdir.

Tefsir birikimi başlangıç itibariyle rivâyet tefsirleri olarak telif edilmiş, sonraları ise nakilleri kapsayacak şekilde akli istidlallerin de anlama çabalarında ön plana çıktığı dirâyet tefsiri şeklinde gelişim göstermiştir. Gerek ferdi planda müelliflerin eğilimleri gerekse mezhep taassubuna göre Fıkıh, Filoloji, Edebiyat, Kelam, Tasavvuf, Felsefe, Tabiî ve Modern İlimler vb. ağırlıklı tefsirler de kaleme alınmıştır. İhtisaslaşma dönemi ile birlikte Kur’ân ve tefsiri ile ilgili Kur’ân Tarihi, Ulûmu’l-Kur’ân, Tefsir Usûlü gibi pek çok yan ilim dalları ortaya çıkmaya başlamıştır.

Son yıllarda ise Kur’ân’ın güncelliğini tüm zamanlarda koruyan bir kitap olduğu vurgusuyla, hedefini anlama ve mefhumunu yaşam planına aktarma çabalarını da temel edinerek, ayetlerin arka planı, bağlamı, hedefinin geniş bir şekilde araştırıldığı insanların ihtiyaçlarına göre şekillenen konulu tefsir çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Bizatihi hayatın kendisine istendik ve yerli yerince müdahalelerde bulunan Kur’ân, hayatın tümünü kapsama alanına alarak dolaylı ve dolaysız pek çok konuya temas etmiştir. Kur’ân’ın bu içeriğini hayatın bizzat öznesi yaparak vahyi açıklama çabası güden müfessir ve alan araştırmacıları, daha mutedil ve ihata edici formda bir anlama eyleminde bizatihi ve tali her türlü malumattan faydalanmışlar ve kıyamete değin de yararlanacaklardır. Tefsir Anabilim Dalı da bu algıya kaynaklık edecek tüm ilmi verilerin bilimsel zeminde araştırılması, tartışılması ve nihai olarak özümsenmesi, daha dinamik tarzda süreğenliğini amaçlamaktadır.

Bu anabilim dalında inceleme ve araştırma konusu yapılan alanların başında Kur’ân-ı Kerîm Tarihi, Kur’an İlimleri, Tefsir Metodoloji ve Pratik Tefsir Birikimi gelmektedir. Ayrıca bu temel alanlara bağlı olarak gerek İslam dünyasında ve gerekse Batı dünyasında gerçekleştirilen Kur’an Araştırmaları, Kur’an’ın Ana Konuları, Günümüz Tefsir Problemleri ve Kur’an’a Çağdaş Yaklaşımlar gibi dersler de okutulmaktadır.