Coğrafya bilimi, insanların yaşadığı çevreyi ve doğa ile insan arasındaki etkileşimleri inceleyen kapsamlı bir disiplindir. Türkiye’de coğrafya biliminin gelişimi, batılı ülkelere kıyasla daha geç bir dönemde bilimsel temellere oturtulmuştur. Bunun en önemli nedeni, üniversitelerde çağdaş anlamda coğrafya ilmi araştırmacısı yetiştirmesi gereken coğrafya bölümlerinin çok geç kurulmuş olmasıdır.

Ülkemizde kurulan ilk Coğrafya bölümü, 1915 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü’dür. Ardından 1935 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (D.T.C.F) Coğrafya Bölümü kurulmuş ve bu fakültenin eğitime başlaması ile birlikte üniversitelerimizde coğrafya araştırması ve eğitimi yapan birimler ikiye çıkmıştır. Ancak, üçüncü bir coğrafya akademik biriminin kurulması için tam kırk yıl beklenmiştir. Bu kadar uzun bir sürenin ardından, 1961 yılında Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü kurulmuştur. Bölüm, kurucu öğretim üyesi Prof. Dr. Tevfik Tarkan’ın 1961’de Edebiyat Fakültesi’ne asistan olarak atanması ile hukuken açılmış olsa da, eleman ve öğrenci alınması uzun süre gecikmiş ve ancak 1974-1975 eğitim-öğretim yılında 25 öğrenci alınarak eğitime başlanabilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nün ilk akademik kadrosu, Bölüm Başkanı Prof. Dr. M. Tevfik Tarkan, Prof. Dr. Ahmet Necdet Sözer ve Dr. Ahmet Nişancı’dan oluşuyordu. 1976 yılında Tarkan ve Sözer’in ayrılmaları üzerine, Fen Fakültesi Jeoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Acar, Coğrafya Bölümü öğretim üyeliği ve bölüm başkanlığına getirilmiştir. Aynı dönemde Dr. İbrahim Atalay ve Dr. Aykut Acar da bölüme katılmış ve Prof. Dr. Sözer de dışarıdan ders vermeye devam etmiştir. Bu şekilde bölüm, beş akademik eleman ile eğitim faaliyetlerini sürdürmüştür. 1977 yılında Ass. Hayati Doğanay, Ass. Asaf Koçman, Ass. O. Cahit İnandık ve 1979’da Ass. Özer Yılmaz’ın da kadroya dahil edilmesiyle bölümün akademik kadrosu genişlemiştir. Bugün, 2024 yılı itibariyle Atatürk Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nde 8 profesör, 2 doçent, 1 doktor öğretim üyesi ve 2 araştırma görevlisi ile eğitim-öğretim faaliyetleri sürdürülmektedir.

Atatürk Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Dünya ve Türkiye’nin fiziki, beşeri ve ekonomik coğrafyasının detaylı bir şekilde incelenmesi ve bölge kalkınmasına yönelik projeler üretilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Coğrafya bilimi, doğa ve insan etkileşimlerini anlama, çevresel sorunları analiz etme ve sürdürülebilir çevre politikaları geliştirme gibi kritik beceriler sunar. Bu bağlamda, Atatürk Üniversitesi Coğrafya Bölümü, coğrafya biliminin gerektirdiği çağdaş bilgi ve becerileri öğrencilerine kazandırmayı ve Türkiye’nin coğrafi ve çevresel sorunlarına çözümler üretmeyi amaçlamaktadır.

Coğrafya bilimi, Türkiye’nin iklim değişikliği, sürdürülebilirlik, su kaynaklarının yönetimi, kentsel dönüşüm ve kırsal kalkınma gibi konularda çözüm üretmesi gereken kritik sorunlarını anlamak için vazgeçilmezdir. Bu alanda yetişen uzmanlar, bilimsel verilere dayalı strateji ve politikaların geliştirilmesinde aktif rol oynamaktadır.

Sonuç olarak, Atatürk Üniversitesi Coğrafya Bölümü,  Dünya’da ve Türkiye’de  coğrafya biliminin gelişimine önemli katkılarda bulunan, ülkemizin sosyoekonomik ve çevresel zorluklarına yönelik çözüm önerileri geliştiren saygın bir akademik birimdir.